Inspiratie voor het voortgezet onderwijs
Inzicht verkrijgen in erfelijkheid
Doelgroep: Bovenbouw
Thema: Erfelijkheid
Leerdoel: Begripsvorming over erfelijke concepten
Concepten: genotype, fenotype
Type les: Activerende opdracht
Tijdsduur: 30-45 min.
Materiaal:
Bijlage: Project joey
Leerlingen laten reflecteren over hun ecologische voetafdruk
Doelgroep: Bovenbouw
Thema: Mens en milieu
Leerdoel: Bewustwording ecologische voetafdruk, oefenen met reflecteren
Concepten: ecologische voetafdruk, reflectie
Type les: Verslag, open boek opdracht
Tijdsduur:
5 min. Uitleg
60 min. (Geschatte) werklast voor leerlingen.
Materiaal:
De opdracht zouden de leerlingen zelfstandig buiten de les om kunnen uitvoeren.
Bijlage: Minimalistische milieu-opdracht
Oefenen met objectief onderzoek doen
Doelgroep: Bovenbouw (mavo)
Thema: Gedrag
Leerdoel: Praktisch leren van concepten, maken van een werkplan
Concepten: Protocol, ethogram, (sleutel-, supranormale)prikkels , werkplan, controle experiment
Type les: Activerende opdracht, open boek opdracht
Tijdsduur:
30-45 min. Uitvoeren en verwerken video-opdracht,
30-45 min. Bedenken en opstellen werkplan.
Materiaal:
De opdracht zouden de leerlingen zelfstandig buiten de les om kunnen uitvoeren.
Bijlage: Gedragsonderzoek
Praktisch aan de slag met de formule voor snelheid
Doelgroep: Onderbouw
Thema: Snelheid
Leerdoel: Praktisch werken met de formule snelheid, grafiek maken
Concepten: Snelheid
Type les: Activerende opdracht, practicum
Tijdsduur:
10-15 min. voorbereiding in de natuurkundeles,
30-45 min. metingen verrichten in de gymles,
30-45 min. verwerking meetresultaten in de natuurkundeles/thuis.
Materiaal:
Deze opdracht gaat verder waar het practicum afstand is gestopt. Gewoonlijk moedigen leerlingen elkaar aan om hun uiterste te geven tijdens het sprinten. Bij beweeglijke (sport)klassen zou eventueel het competitieve element aangesproken kunnen worden.
Bijlage Practicum snelheid
Een hulpmiddel bij de voorlichting over het leren aanbrengen van een condoom
Doelgroep: Onderbouw
Thema: Voortplanting en ontwikkeling
Leerdoel: Correct leren aanbrengen van een condoom
Concepten: Condoom, voorbehoedsmiddelen
Type les: Practicum
Tijdsduur: 15-20 min.
Materiaal:
Geadviseerd wordt om leerlingen per viertal naar uw bureau te laten komen en de rest van de klas op hun plek te laten blijven zitten. Leerlingen voelen zich veiliger in een viertal vrienden, de rest van de klas kan moeilijker commentaar leveren en de leerlingen kunnen elkaar helpen/motiveren. Daarnaast biedt dit de mogelijkheid om bijna één-op-één begeleiding aan te bieden tijdens het practicum.
Het condoomdiploma werkt als hulpmiddel op verschillende niveaus:
– het kan zorgen voor een luchtig karakter aan de les (en dus bij het creëren van een veilig leerklimaat).
– het werkt motiverend voor leerlingen door de statusverhogende werking bij het behalen.
– het verhoogt je leerrendement door de werkvorm in kleine groepjes onder begeleiding uit te laten voeren.
– Het biedt voor een specifieke groep leerlingen (en/of ouders) een manier om thuis over de les en eventueel het onderwerp te praten.
– De beschrijving op het condoomdiploma laat zien (ook thuis) dat er een theoretische achtergrond ten grondslag ligt aan het diploma (en dus niet ‘lang leve de lol’ in de les).
Als afsluiting is het leuk om een condoom vol te laten lopen tot deze knapt.
Bijlage: Condoomdiploma
Buiten meters meten met ’n meter touw
Doelgroep: Onderbouw
Thema: Afstand
Leerdoel: Omrekenen met meters, schatten van afstanden,
Concepten: lengte, omtrek
Type les: Activerende opdracht, practicum
Tijdsduur: 45-60 min.
Materiaal:
Deze opdracht zou goed passen bij de vakken rekenen, wiskunde en natuurkunde. Leerlingen leren creatief om te gaan met het schatten van afstanden.
Stimuleer de leerlingen slim te rekenen bij grote afstanden. Bijvoorbeeld door 1 stoeptegel te meten en vervolgens het aantal stoeptegels te laten tellen.
Leerlingen die langzamer meten en niet genoeg tijd lijken te hebben, kunnen eventueel het stoepkrijten overslaan en de uitgetekende lijn van een ander duo nameten.
N.B. pas de objecten bij opdracht 1 aan, naar voorwerpen op uw eigen locatie. Probeer objecten te vinden die afgerond niet hele meters kunnen zijn.
Een opdracht om meerdere concepten van het onderwerp voortplanting in een bredere context te plaatsen
Doelgroep: Onderbouw
Thema: Voortplanting en ontwikkeling
Leerdoel: Leerstof in bredere context plaatsen, herhaling leerstof
Concepten: Ovulatie, bevruchting, innesteling, ontwikkeling, bevalling & geboorte
Type les: Open boek opdracht
Tijdsduur: 45-60 min.
Materiaal:
Deze opdracht zou kunnen worden ingezet als herhaling van de leerstof. Bij voorkeur tekstboek toestaan. De leerlingen leren zo tevens de concepten terug te vinden in de tekst/afbeeldingen.
Leerlingen die sneller klaar zijn kunnen de tekeningen inkleuren en/of onderdelen benoemen.
N.B. Tijdens de instructie vermelden dat het nergens nodig is om geslachtsdelen te tekenen. Deze instructie versterkt de veiligheid en verlaagt de drempel om te starten aan de opdracht.
Bijlage: Stripverhaal voortplanting
Een activerende werkvorm om natuurlijke selectie inzichtelijk te maken
Doelgroep: Bovenbouw
Thema: Evolutie
Leerdoel: Inzichtelijk maken van ‘natuurlijke selectie’
Concepten: Natuurlijke selectie, struggle for life, survival of the fittest
Type les: Activerende werkvorm (spel)
Tijdsduur: 20-25 min. + evaluatie
Materiaal:
Bijlage: Slakkeneiland
